2 Ocak 2020 Perşembe

Dijital İnsanlar: Ada Lovelace kimdir?

Augusta Ada King, Lovelace Kontesi (10 Aralık 1815 - 27 Kasım 1852), Augusta Ada Byron adıyla doğan ve günümüzde yaygın olarak Ada Lovelace adıyla bilinen, İngiliz matematikçi ve yazardır. Esas olarak Charles Babbage'in erken dönem mekanik genel amaçlı bilgisayarı Analitik Makine üzerindeki çalışmaları ile bilinir. Makine hakkındaki notları, bir bilgisayar tarafından işlenmek üzere yazılan ilk algoritmayı içerir. Bundan dolayı genel kanı dünyanın ilk bilgisayar programcısı olduğudur.

Lovelace, şair olan Lord Byron ve Anne Isabella Byron çiftinin meşru tek çocuğu olarak 10 Aralık 1815'te doğdu. Byron'un diğer bütün çocukları gayrimeşru doğmuştur. Ada doğduktan bir ay sonra Lord Byron eşinden ayrıldı ve dört ay sonra İngiltere’yi terk etti. Ada 8 yaşındayken Yunan Bağımsızlık Savaşında hastalıktan öldü. Ada’nın annesi Lord Byron’a kızgındı ve onda delilik olarak gördüğü davranışları Ada’nın  da geliştirmemesi için  kızının matematiğe ve mantığa ilgisini destekledi. Buna rağmen, Ada’nın babasına ilgisi devam etti ve isteği üzerine öldüğünde babasının yanına gömüldü.

Ada, bilime şiirsel yaklaşımı ve kendisini analizci ve metafizikçi olarak tanımladı. Daha gençken, matematiksel yetenekleri, İngiliz matematikçi Charles Babbage ile süregelen bir iş ilişkisine ve arkadaşlığa, özellikle de Babbage’ın Analitik Motor üzerine çalışmalarına  neden oldu.1842-3 yılları arasında, İtalyan ordu mühendisi Luigi Menabrea’nın motor üzerine makalesini kendi ayrıntılı notlarıyla destekleyerek çevirdi. Bu notlar birçok insanın ilk  bilgisayar programı olarak düşündüğü bir makine tarafından yapılması tasarlanan algoritmayı içerir. Lovelace’ın notları başlangıç bilgisayar tarihinde çok önemlidir. Ayrıca diğer bilim insanları Babbage dahil olmak üzere sadece bilgisayarların salt hesaplama ya da yoğun hesaplama kapasitesi üzerine yoğunlaşmışken, Ada, salt hesaplama ya da yoğun hesaplamanın ötesine geçmek için bilgisayarların kapasiteleri üzerine bir görüş geliştirdi. Şiirsel bilim yaklaşımı ona, ortak çalışma aracı olarak teknolojinin birey ve toplumla ilişkisinin nasıl olduğunu inceleyen analitik motorun temel sorularını sormasına önayak oldu.

İlk Bilgisayar Programı

1842'de Babbage, Turin Üniversitesi’nde Analitik Motoru üzerine bir konuşma yapması için davet edildi. Genç İtalyan mühendis Luigi Menabrea ve geleceğin İtalya Başbakanı, Babbage’ın konuşmasından övgüyle söz etti Fransa’da ve ardından bu Bibliothèque universelle de Genève'da  Ocak 1842'de yayınlandı. Babbage’ın arkadaşı Charles Wheatstone, Ada’dan Menabrea’nın yazısını ingilizceye çevirmesini istedi. Ada, yazıya kendi notlarını da ekleyerek çevirdi. Babbage’ın da tavsiyelerinin yardımıyla, Ada bunu yaparak yılını daha iyi geçirdi. Menabrea’nın yazısından daha kapsamlı olan bu notlar sonradan Taylor’ın  "Bilimsel İnceleme Yazıları"nda AAL kısaltması altında yayınlandı. 1953'te ölümünden bir asır sonra, Babbage’ın Analitik Motor’u üzerine notları tekrar yayımlandı. Motor şu an  İlk dönem bilgisayar modeli, Ada’nın notları da bilgisayar ve yazılım tanımlaması olarak  kabul ediliyor.

Ada’nın notları A'dan G'ye kadar alfabetik olarak sıralandı. G notunda, Ada, Bernoulli sayılarını hesaplamak için Analitik Motor’un algoritmasını tanımlıyor. Bu, bilgisayara uygulanması için uyarlanmış ilk algoritma olarak düşünülüyor. Bu yüzden de Ada ilk bilgisayar programcısı olarak kabul ediliyor. Motor hiçbir zaman tamamlanamadığı gibi Ada’nın kodu da hiçbir zaman test edilemedi.

Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ada_Lovelace

Hiç yorum yok: